නිවැරදි ධර්මය සැමදා විද්‍යමාන නොවේ..... අධර්මයෙන් එය වැසීයමින් පවතී......
මාවනානේ සෝමින්ද හි
යාදිසං වපතෙ බීජං තාදිසං හරතේ ඵලං
(වපුල බිජුවට අනුව අස්‌වනු ලැබෙනු ඇත)
සත්වයෝ උපදිති. මැරෙති. යළි උපදිති. දිගු ගමනක නිරත වෙති. ඔවුහු සැපයට කැමැති වෙති. සැපවත්හු ඇති සැපය තර කර ගැනීමටද දුක්‌පත්හු ඉන් මිදීමටද වෙර දරති. මේ සසර ස්‌වභාවයයි.
කෙලෙස්‌ බර සත්ත්වයෝ කැමැති වුවත් නොවූවත් සසරින් මිදෙන තෙක්‌ මෙම අනුල්ලංඝනීය තත්ත්වයට මුහුණ දිය යුත්තාහ. එනිසාම නුවණැතියන්ගේ අවධානය යොමු විය යුතු කරුණු දෙකක්‌ වෙයි. ඒ දුක්‌ඛ දොaමනස්‌සයන්ගෙන් මිදී සැනසිල්ලේ ජීවත්වීම හා මරණින් මතු දුගතිගාමී නොවී සුගතියෙහි ඉපදී සුවසේ කල් ගෙවීමත්ය. මේ කරුණු ඉබේම හෝ දේව කැමැත්තකින් සිදුනොවන හෙයින් ඊට අදාළ දේ තමා විසින් සපයාගත යුතුය.
මනුෂ්‍යයෝ ජීවත්වන්නේ අවුරුදු සියයකට අඩුකාලයකි. ඉන් ඔබ්බට සසරදී ජීවත්වන කාල කල්ප ගණනින් ගිනිය යුතු දීර්ඝ කාලයකි. එබැවින් නුවණැත්තන් විසින් මෙලොව ගැන කල්පනා කරනවාට වැඩියෙන් පරලොව ගැන සිතිය යුතුය. 'මරණං ධම්මිකං සෙයේ‍යා - යං චෙ ජීවේ අධම්මිකං' යෑයි අධාර්මික ජීවත්වීමට වඩා ධාර්මික මරණය වටනේ යෑයි වදාළෝ ඒ දීර්ඝ සංසාරයේ සැනසිල්ල ජීවත්වන කෙටි කාලයේ කරනු, කියනු සිතනු ලබන දෙයින් තීරණය වන හෙයිනි.
අනවරාග්‍ර සංසාරයේ සැරිසරන සත්වයන්ට ඉපදීම සඳහා භූමි තුනක්‌ වෙයි. කාම භූමිය, රූපභූමිය, අරූප භූමිය වශයෙනි. තපසින් සිත වඩා කෙලෙස්‌ තාවකාලිකව යටපත් කළ ධ්‍යානලාභීහු රූප භූමි හා අරූප භූමිවල උපදිති. කෙලෙස්‌ සහිත සතවයෝ කාම භූමියෙහි උපදිති. පසිඳුරන් පිනවමින් ආශාවන් සතපමින් සසර සැරිසන්නන් හට වෙන්වූ කාම භූමි සුගති දුගති යෑයි දෙකොටසකට වැටේ. මිනිස්‌ ලොවත් දෙව්ලෝ සයත් සුගති වෙයි. සතර අපාය දුගති යයි.
අපි මිනිස්‌ ලොව ස්‌වභාවය දනිමු. මව් කුසදී මහා දුකක්‌ විඳ මෙලොවට බිහිවී ජාති, ජරා, ව්‍යාධි, මරණ යන සිවු බියෙන් පීඩිතව අවුරුදු සියයකටත් වඩා අඩුප්‍රමාණයක්‌ ආයුෂ විඳින සත්ව කොට්‌ඨාසයකි මිනිස්‌ ලොව වසනුයේ. සිරුර රැකීමට පෝෂණය කිරීමට ජාති, ජරා, ව්‍යාධි මරණ යන සිවු බියෙන් මිදීමට මෙන්ම ඉගෙනීමට රැකියා කිරීමට අඹු දරුවන් ලබාගැනීමට ගොවිතැන ඉඩකඩම් රැකීමට වශයෙන් දුක් ගොඩක්‌ මැද දිවි ගෙවුනද සුඛ සහගත අනුභූතීන්ගෙන් පසිඳුරන් පිනවමින් තාවකාලික වූ හෝ සැනසිල්ලක්‌ සහිත තැනක්‌ නිසාත් උසස්‌ වූ මනසකින් යුක්‌තව උභයාර්ථ සාධනයටත් ලොව්තුරා තත්ත්වයන් සාධනයට තෝතැන්නක්‌a වන නිසාත් මිනිස්‌ ලොව සුගති සංඛ්‍යාවෙහිලා ගැනේ.
කරන ලද දානාදී පුණ්‍ය කර්මයන්ගේ මහිමයෙන් දිව්‍ය ආත්ම භාවයන් ලද පිරිස්‌ උපත ලබන ස්‌ථාන දිව්‍ය ලෝaකයෝ වෙති. ඒවා චාතුර්මහාරාජිකාදී සයක්‌ වේ. දෙවියෝ මිනිසුන් විසින් ස්‌පර්ශ කළ නොහැක්‌කෝ වෙති. දැකිය නොහැක්‌කෝය. මරණ බිය පවා නොහැඟෙන තරමේ සැපසම්පතින් ආඪ්‍යව දිවි ගෙවති. මව් කුස වාසය කර හඬ හඬා නොඉපදෙති. අංග සම්පූර්ණව පහළවෙති. (ඕපපාතිකව). ඔවුන්ට ජරාවක්‌ නැත. සිරුර හෝ වස්‌ත්‍රාභරණ කිළිටි නොවේ. ඩහදිය නොදමයි. ආයුෂ දීර්ඝය. ආහාර සැපයීමට වෙහෙසවීමක්‌ නොවේ. ප්‍රීතිය ආහාර කොට නැටුමෙන්, ගැයුමෙන් සිත් පිනවමින් වාසය කිරීමට දෙවියන්ට අවස්‌ථාව ඇත. ඒ පුණ්‍ය විපාක වශයෙනි.
සැපතින් සැනසිල්ලෙන් තොරවූ තැන අපාය වේ. කරන ලද දුසිරිත්හි පාපකර්මයන්හි විපාක විඳීමට නියමිත පාපකාරීහු මේවායේ උපදිති. දුෂ්ට කර්කශ අනිෂ්ට ස්‌වභාවයෙන් යුක්‌ත හෙයින් ඒවා දුගති නමින්ද හැඳින්වේ. එවැනි භූමි සතරකි. නරකය, තිරිසන් යෝනිය, ප්‍රේත ලෝකය හා අසුර නිකාය යනු ඒවාය.
නරකය - අතිශයෙන් කටුක වූ වේදනාවන්ගෙන් පිරි 'නරකය' සංජීව කාල සූත්‍ර, සංඝාත, රෞරව, මහා රෞරව, තාප, ප්‍රතාප, අවීචිය යෑයි මහා නරක අටකි. සතරැස්‌ වූ මහා නරකය එක්‌ පසෙකින් සතරක්‌ බැගින් වූ ඔසුපත් නමින් හැඳින්වෙන කුඩා නරකයෝ වෙති. ඒ අනුව එක්‌ මහා නරකය කුඩා නරක දහසයක්‌ වේ. මහා නරක අටක්‌ ඒවා සතර පස එක්‌ පැත්තකින් සතරක්‌ බැගින් කුඩා නරකයන් වන හෙයින් එක්‌ නරකයක්‌ වටා කුඩා නරක දහසයකි. ඒ අනුව නරකයන් එකසිය තිස්‌ හයක්‌ වේ.
උපන් නිරි සතුන් යම පල්ලන් විසින් රත්වූ පොළවෙහි පෙරළඹින් කැබලිවලට කපද්දීත් තවදුරටත් ජීවත්වීම නිසා සංජීව නරකය නම් වේ. අපාගත වූවන් ගිනිගත් පොළොවෙහි හොවා වෑයෙන් ලී සසින්නා සේ පිසින්නා වූ ස්‌ථානය කාලසූත්‍ර වේ. රත්වූ පොළොවෙහි ගිලී ඇති අපාසතුන් මඩිමින් තලමින් පර්වතයන් පෙරළෙන ස්‌ථානය සංඝාත නම් වේ. සිරුර ඇතුළත හා පිටත දැඩිව දවනු ලැබීමෙන් මහා විලාප නැගෙන ස්‌ථානය රෞරවය වේ. දැවෙන සිරුරින් අතිශය දුකට පත්ව මහත්ව වූ විලාපයන්ගෙන් පිරිනරකය මහා රෞරව වන අතර ගිනියම්වූ යපොළොවෙහි ගින්නෙන් දැවෙමින් යකඩ උල්වලින් අමුණා තබන නිරිසතුන් ඇති තැන තාප නරකය වේ. තාප නරකයේ මෙන්ම අතිශය කුරිරු අයුරින් දීර්ඝ කාලයක් පැසෙන තැන ප්‍රතාප වේ. සදිසාවෙන් මතුවන ගිනිදැල්වලින් වෙලී අතොරක්‌ නැතිව දැවෙමින් අනන්ත දුක් ඇති නරකය අවිචීය වේ.
ඒ හැර අතිශයින් පිළිකුල් සහගතවූ පණුවන්ගෙන් පිරි අසූචියෙන් පිරි ගූථ නරකය. අළුයෙන් සැඟවුණු ගිනි අඟුරුවලින් පිරි කුකුක්‌කල නරකය, තියුණු කඩුද, දැලිපිහියා වැනි කොළ ඇති වෘක්‌ෂ ලතායෙන් යුත් අසිපත් නරකය හා තියුණු කටුවලින් පිරි ඉඹුල්ගස්‌ ඇති සිම්බලිවන නරකය යෑයි තවත් නරකයන් සතරක්‌ ඇත්තේය. ගනදුරින් හා සීතලෙන් පිරි ලෝකන්තරික නම් වූ නරකයක්‌ද වන්නේය.
මේ නරයන්හිදී නිරි සතුන් අසීමාන්තික වධ වේදනාවන්ට ගොදුරු වන්නේ නමුදු ඔවුන් කළ පාප කර්මයන්ගේ දුර්විපාකයන් කෙළවරක්‌ වනතුරු ඔවුන්ගේ මරණයත් (චුත වීමක්‌) සිදුනොවේ.
ආනන්තරීය පාප කර්මයන් ප්‍රමුඛ වූ පස්‌ පව් දස අකුසල් හා සමාජ විරෝධී පරපීඩක ක්‍රියාවන් මෙන්ම ඊර්ෂ්‍යා, ක්‍රෝධ, නපුරු සිතුවිලිවලින් මඩනා ලදුව සමාජය පීඩාවට පත් කිරීම, දිළින්දන් පෙලීම, සොර මැර කම් කිරීම, ගුණවතුන්ට හා සිල්වතුනට අපරාධ කිරීම, මිත්‍ර ෙද්‍රdaහී වීම, සතුන්ට වද හිංසා දීමෙන් උන්ගෙන් වැඩ ගැනීම, තුණුරුවන්ට නිග්‍රහ කිරීම, තුණුරුවන් සතු හෝ දැහැමියන් සතු වස්‌තුව පැහැර ගැනීම, අන්‍යයන්ගේ නිවෙස්‌ ගිනි තැබීම, පණ පිටින් සතුන් පිsලිස්‌සීම, කාමුක අපරාධ කිරීම, මිසදිටු ගැනීම ආදී පාප කර්මයන්හි ප්‍රතිපල ලෙස නරකයන්හි උපත ලැබෙනු ඇත.
තිරිසන් අපාය
අපා, දෙපා, බහුපා සත්වයන් හා විවිධ ස්‌වරූප ගත් තිරිසන් සත්ව සමූහයාම තිරිසන් අපාය වේ. උපනූපන් තැන්වල නිරතුරු බියෙන් යුතුව පිළිසරණයක්‌ නැතිව දුක්‌ත ජීවිත ගත කිරීම තිරිසන් අපායේ උරුමයයි. තිරිසන් අපායට නියමිත නිශ්චිත ස්‌ථානයක්‌ නැත.
ප්‍රේත අපාය
අතිශයින් විරූපී, පිළිකුල් සහගත දුටුවන්ට අප්‍රිය වූ ශරීර ඇත්තෝ ප්‍රේතයෝය. දුක පමණක්‌ම උරුමය කරගත් ප්‍රේතයෝ කුසගිනි නිවෙන්නට ආහාරයක්‌ පවස නිවන්නට වතුරක්‌ කිසිදා නොලබති. කොතෙක්‌ ආහාර ජලය නොලදත් අකුසල බලය නිසා නොමියෙති. බොහෝ කල් ජීවත්වෙති. අතිශය අපිරිසිදු දේ වන සෙම්, සොටු, අසූචි, ලේ, සැරව, මළකුණු, ඉවතලන බත් සුළු ආදිය ආහාර වශයෙන් ගනිති. ප්‍රේතයන්ටද නියමිත භූමියක්‌ නැත.
අසුර නිකාය
අසුරයෝ දේව ගණයට අයත් වූවෝ හා ප්‍රේත ගණයට අයත් වූවෝ යෑයි දෙකොටසකි. ෙච්පචිත්තී, සුචිත්තී, පහාරාද වැන්නෝ දේව ගනයට අයත් අසුරයෝය. ඔවුහු වරින් වර දුකසැපවලට මාරු වෙති. ප්‍රේතයන් මෙන් සදහටම දුක් විඳින අසුරයෝ ප්‍රේත කොට්‌ඨාසයට අයත් වෙති.
කරන කලට පව් මීරිය මීසේ
විඳින කලට දුක් දැඩිවෙයි ගිනි සේ
පිනෙන් පොහොසත් වූවෝ සුවපත්වෙති. දුසිරිතෙහි නිරත වූවෝ දුකට පත්වෙති. සත්වයෝ කෙලෙස්‌ ඇති තෙක්‌ සසරේ ඇවිදිති. ඒ අතරතුර රැස්‌ කරන කර්මයන්ගේ මහිමයෙන් තමාගේ උරුමය තමා විසින්ම නිශ්චය කර ගනිති. සුගතියට හෝ දුගතියට හිමිකම් කියනුයේ ඒ අනුවය. මිනිසත් බව ලැබූවකු යම් හෙයකින් දුගතියට (අපායට) පත්වුවහොත් එය බරපතළ වරදවා ගැනීමකි. එනිසාම දේශකයෝ පවෙහි, අකුසලයෙහි බිහිසුණු බව අවධාරණය කරමින් දුගතියෙන් මිදීමට සුගතිය පත්වීමට මගපෙන්වා දෙති.
ඕවිටිගල ශ්‍රී සුනන්දාරාමාධිපති කළුතර දිස්‌ත්‍රික්‌කයේ උප ප්‍රධාන සංඝනායක රාජකීය පණ්‌ඩිත ඕවිටිගල සුමේධ හිමියන් ස්‌ව විහාරස්‌ථානයට තවත් විහාරාංගයක්‌ එක්‌ කරලමින් සතර අපාය මූර්තිමත් කරවන්නට යෙදුනහ. නිර්මාණ ශිල්පී බෝපිටියේ ටී.එම්.ඩී. අමිල ප්‍රදීප් සැදැහැතියන්ගේ සන්තානයෙහි සංවේගය දනවන අයුරින් එය නිමවා එම සතර අපායේ ඡායාරූපයකි මෙම ලිපියේ දැක්‌වෙන්නේ.
¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤
