දුටුගැමුණු රජු කල පිරිණිවන් පෑ මලියදේව හිමියන් ලංකාවේ අන්තිම රහත් තෙරනම නොවේ. සැබැවින්ම, අද වුව රහතුන් බිහි විය හැකිය. ඒ සදහා අවශ්‍ය වන්නේ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් දේශනා කොට වදාළ ඒ ශ්‍රී සද්ධර්මය සීල සමාධි ප්‍රඥා වශයෙන් දියුණු කොට සාක්ෂාත් කිරීමයි.

ඔබත් බුදුරදුන් පෙන්වා වදාළ උත්තම දහම් මාර්ගයේ ගමන් කරන්න


Powered by දහම් විල


ලිපි සඳහා පහත මාසය අනුව ලිපි පටුන බලන්න

ලෝකය විග්‍රහ කළ බුදුරජාණන් වහන්සේ

කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ 
සංස්කෘත අධ්‍යයන අංශයේ මහාචාර්ය 
ඉඳුරාගාරේ ධම්මරතන හිමි

මීට වසර 2561කට පමණ පෙර ඉන්දියාවේ ගෞතම ගෝත්‍රයේ ශාක්‍ය වංශයේ ඔක්කාක රජ පරපුරේ රාජකීය පුත්‍රයෙකු ලෙස උපන් සිද්ධාර්ථ නම් වූ අතිවිශේෂ මිනිස් චරිතය ලෝකයෙහි පූජනීයභාවයට පත්වුණේ ශාස්තෘවරයෙකු වශයෙන්.කෙසේ වුවත්,සැබෑ ලෙසම ක්‍රි.පූ. 6 වන සියවසේ භාරත දේශයෙහි තිබූ දාර්ශනික විප්ලවයට, දාර්ශනික සාකච්ඡාවට එක්වූ එක්තරා දාර්ශනික යෞවනයෙකු ලෙස ගෞතම ගෝත්‍රීය විශිෂ්ට මිනිසා හඳුනාගත යුතුයි.
බුදුපියාණන් වහන්සේ නමින් ,අමාමෑණියන් වහන්සේ නමින්, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නමින් හා තථාගතයන් වහන්සේ නමින් සුවිශේෂී ගුණපද රාශියකින් සම්භාවනාවටද , වන්දනාවටද, පූජනාවටද,ලක්කරන මෙකී විශිෂ්ට මිනිසා සැබවින්ම ලෝකය මැනවින් විග්‍රහ කළා. ලෝකය මැනවින් විග්‍රහ කිරීම, සත්ත්වයා මැනවින් විග්‍රහ කිරීම, ලෝකයේ යථාව පිළිබඳව දාර්ශනික ප්‍රපංච ,දාර්ශනික අදහස් හා මත ඉදිරිපත් කිරීම ආගමක් නිර්මාණය කිරීමක් ලෙස අප පසු කාලයකදී හඳුනාගත් බව සඳහන් කළ යුතුයි.

ගුරුත්වාකර්ෂණ නියාමය ලෝකයෙහි ස්වභාවයක් මිස ආගමික මතයක් නොවෙයි.එය ලෝක ස්වභාවයයි. එකී මතය ආගමික මතයක්ද?එකී මතය ලෝකය විග්‍රහ කිරීමක්ද?නිවුටෝනියානු තර්කනයෙහි එන ක්‍රියාවක් ෙවි නම් එයට විරුද්ධ ප්‍රතික්‍රියාවක් ලෙස සාපේක්ෂ ප්‍රතික්‍රියාවක් ඇත යන්න ආගමික ප්‍රකාශයක්ද? එය ආගමික ප්‍රකාශයක් නොවෙයි. එය ලෝකයෙහි ස්වභාවයයි. කරුණු එසේ නම්, බුදුපියාණන් වහන්සේ සබ්බේ සත්ථා ආහාරට්ඨිකා නමින් කළ දේශනාවට අනුව සියලු සත්වයෝ ආහාරයෙන් යැපෙන්නෝ වෙති, යන ප්‍රකාශය ආගමික ප්‍රකාශයක්ද? නැතහොත් එය ලෝක ස්වභාවයක්ද?
සබ්බේ සත්ථා මරිස්සන්ති සියලු සත්වයෝ මිය යති, යන ප්‍රකාශය ආගමික ප්‍රකාශයක්ද?එය ලෝක ස්වභාවය නොවේද?අනිච්චා වත සංඛාරා ලෝකයෙහි පවතින්නාවු සංස්කාරයෝ සියල්ල නැති වන්නේය. යන්න ආගමික ප්‍රකාශයක්ද?එසේ වන්නේ බෞද්ධයන්ට පමණක්ද?සියල්ල වෙනස්වන්නේ යන්න අදාළ වන්නේ ලාංකේයයන්ට පමණක්ද?එහෙයින් ආගමික ප්‍රකාශයක්ද? එසේ නොවේ නම්, එය ලෝක ස්වභාවයද?එසේම පේමතෝ ජායතී සෝකෝ ශෝකය ඇතිවන්නේ ප්‍රේමයේ සාපේක්ෂ ඝනත්වයට අනුවය, යන්න ආගමික ප්‍රකාශයක්ද? එය බෞද්ධයන්ට පමණක් අදාළ වන ප්‍රකාශයක්ද? එසේ නැතහොත් එය සාමාන්‍ය පොදු කාරණාවක්ද?පොදු මිනිස් චර්යාවෙහි සැබෑව ප්‍රකාශ කරන්නාවු යථාරූපී ප්‍රකාශයක්ද?එසේම පරිපටිබද්ධ මාගේ ජීවිකාව සියලු දෙනා හා බැ¼දී පවතී.යන්න බෞද්ධයන්ට අදාළ ප්‍රකාශයක්ද?එසේ නැත හොත් සාමාන්‍ය පොදු ලෝකය විග්‍රහ කිරීමක්ද? තවත් අයුරකින් විග්‍රහ කරන්නේ නම්,සංතුට්ඨි පරමං ධනං සතුට පරම ධනය වන්නේය, යන ප්‍රකාශය ආගමික ප්‍රකාශ යක්ද ? නැත හොත් ජීවිතය ප්‍රකාශ කිරීමක්ද?විස්සාසා පරමා ඥාාති සැබෑ ඥාාතිත්වය වනාහි , විශ්වසනීයත්වය හෙවත්,හිතවත්කමය යන්න ආගමික ප්‍රකාශයක්ද ? එසේ නැතහොත් ලෝක ස්වභාවයද? එබැවින් සෑම කාරණාවක් දෙස දිගින් දිගටම සාකච්ජා කරමින් අවධානය යොමු කිරීමේදී පෙනීයන්නේ තථාගතයන් වහන්සේ ලෙස පසු කලෙක අපගේ පූජාවට ලක්වන්නාවූ මේ විශිෂ්ට මිනිසාට වුවමනා වූයේ ලෝකය විග්‍රහ කිරීම බවයි. බොහෝ දාර්ශනිකයන් විසින් ලෝකය විග්‍රහ කළ කාලවකවානුවකදී අවුරුදු දහඅටක් විසි පහත් අතර යෞවනය පසුකරමින් සිටි අඩි හයක් පමණ උස වූ ආරෝහපරිණාහ දේහසම්පත්තියකින් යුක්ත වූත් , සර්වාභරණ විිභූෂිතව ඔටුන්න හිමි කුමාරයා ලෙස බිහිව රාජ්‍ය පාලනය සඳහා සියල්ල සූදානමින් සිටියාවූත්, මේ විශිෂ්ටතම මිනිසාට සැබෑ ලෙසම ඕනෑ වූයේ එකී රජ සැප විඳීම හෝ රාජ්‍ය පාලනය , ජනතා පාලනය සියතට නතුකරගෙන සිටිනවාට වඩා ලෝකය විග්‍රහ කිරීමේ වුවමනාව නොවේ දැයි සිතා බැලීම වටී . ඒ අනුව ලෝකය විග්‍රහකිරීම සිදුකළ බුදුපියාණන් වහන්සේ නොහොත් ගෞතම ගෝත්‍රීය සිද්ධාර්ථ නම් දාර්ශනික උතුමාගේ අදහස් පසු කලෙක ආගමක් වශයෙන් සංස්ථාපිත වීම සඳහා සියලු කරුණු සූදානම් කරනු ලැබුවේ පසුකාලයෙහි ප්‍රඥාාවන්ත දූරදර්ශී මහරහතන් වහන්සේලා සහ ශ්‍රමණ සම්ප්‍රදාය ඇතුළු කොට ඇති බෞද්ධ සම්ප්‍රදායයි. මේ අවස්ථාවෙහි එකී මහා දර්ශනය , හෙවත් ලෝක විග්‍රහක න්‍යායන් ලෝකය සහ සත්වයා පිළිබඳව වූ සැබෑව න්‍යාය ධර්ම දේශනාවන් සැමදාටම පවත්නා ලෙස සංරක්ෂණය කර තබාගැනීම පිළිබඳ ක්‍රමවේද නිසි අයුරින් ඇති කරමින් මෙකී විශිෂ්ට දැක්ම අනාගත ලෝකය සඳහා ඉතිරි කර තැබීමට පුරෝගාමීව කටයුතු කරනු ලැබුවේ ධර්ම සංග්‍රාහකයන් වහන්සේලායි. තථාගතයන් වහන්සේ විසින්ම නිර්මාණය කරනු ලැබු නීති රීති රෙගුලාසි ව්‍යවස්ථා නීති අතුරුනීති ඇතුළත් විනය පිටකයද උපකාරී කරගනිමින් සම්ප්‍රදාය තවදුරටත් ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා සංස්ථාපිත ආයතනයක් ස්ථාපිත කිරීම භික්ෂූණ් වහන්සේලාගේ දැවැන්ත කාර්යභාරයෙහි තවත් එක් කොටසක් බවට පත්ව තිබුණා. එකී කොටසෙහි වුවමනාව යථාවක් කරමින් බුදුපියාණන් වහන්සේගේ මෙකී දැක්ම ඉතිරිකර තැබීමට මහා සංඝ රත්නය ඇතුළු බෞද්ධ පිරිස උත්සුක වුණා.
කිසියම් ආකාරයක අනාගතය උදෙසා දැක්ම ඉතිරිකිරීමක් ලෙස හැඳින්විය හැකියි. තවත් අයුරකින් විස්තර කරන්නේ නම්, බුදුපියාණන් ්වහන්සේගේ දේශනාව කසායක් ලෙසද, එය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා ක්‍රියාත්මක වූ මෙකී ක්‍රමෙවිදය මුට්ටියක් වශයෙන්ද, නිදර්ශන කළ හැකියි. විසිතුරු ලෙස කැටයම් කරමින් අලංකාර කළ මුට්ටියෙහි කසාය දමාගැනීම ආගමක් නිර්මාණය කොට එහි දේශනාව සංරක්ෂණ කිරීම හා සමාන වෙයි. කාල්මාක්ස්ගේ දේශපාලන දැක්ම රැකගැනීම උදෙසා ලෙනින් හා පශ්චාත් කාලීනයන් විසින් කොමිනියුනිස්ට් පක්ෂය නිර්මාණය කිරීමත්, රතුපාට වර්ණය ලෙස යොදා ගැනීමත් ,දෑ කැත්ත හා මිටිය එහි ලාංඡනය ලෙස සැළකීමත් එම වර්ණ හා සංවිධිත බවක් සහිත පක්ෂයක් නිර්මාණය කරගැනීම නිසා කාල්මාක්ස්ගේ දේශපාලන දැක්ම ආරක්ෂා වුණා. බුදුපියාණන් වහන්සේගේ දේශනාව ආරක්ෂා වී තිබුණේ එබඳු ආකාරයෙන්ම පාටක් ලාංඡනයක් සංවිධිත ව්‍යුහයක් භික්ෂුණ් වහන්සේලා නමින් හඳුන්වනු ලබන පූර්ණකාලීන සාමාජිකයන් පිරිසක් හා එයට අනුග්‍රාහක වන සාමාජික බෞද්ධ සම්ප්‍රදායක් වන බෞද්ධ සම්ප්‍රදාය විසින්. මෙකී ව්‍යුහගත වූ සංවිධිත ආයතනයක් සංස්ථාපිත කිරීම ඉහතකී කසාය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා වන මුට්ටිය නිර්මාණය කිරීමක් ලෙස හඳුන්වා දිය හැකියි. වර්තමානය වන විට තථාගත දර්ශනය ඉතිරිව පවතින්නේ මෙකී ආගමික සම්ප්‍රදාය තුළ බව අප විසින් සැළකිය යුතුයි. ඒ අනුව වැඩියෙන් අවශ්‍ය වන්නේ මුට්ටියද ? කසායද යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් ලබාදිය නොහැකියි. මක්නිසාද යත්, කසාය නැතිව මුට්ටිය නිෂ්ප්‍රයෝජන වන නිසා සහ මුට්ටිය නැතිව කසාය සංරක්ෂණය නොවන නිසයි.
බුදුපියාණන් වහන්සේගේ දේශනාවත් එය ආරක්ෂා වන බෞද්ධ සම්ප්‍රදායත් දෙස අප බැලිය යුත්තේ ඉහත සඳහන් ආකාරයටයිි. මේ අනුව දිගින් දිගටම බෞද්ධ සම්ප්‍රදාය ආරක්ෂා විය යුතුයි.එකී බෞද්ධ ආගමික සම්ප්‍රදායට පුද පූජා සම්ප්‍රදායන් වන්දනාමාන අලංකරන සම්ප්‍රදායන් භික්ෂු සම්ප්‍රදාය හා විහාර සම්ප්‍රදායන් රැකිය යුතුයි. මක් නිසාද , යත් කසාය සඳහා මුට්ට්ය අත්‍යවශ්‍ය නිසා . එහෙත් එකී සම්ප්‍රදාය පමණක් ආරක්ෂා කොට යමෙක් දහම භාවිත නොකරන්නේ නම්, හා දහම අධ්‍යයනය නොකරන්නේ නම්, හා දහම තම ජීවිතයට එකතු කර නොගන්නේ නම්,එම පුද්ගලයා මුට්ටියට වන්දනා කර කසාය නොබොන තැනැත්තෙක් ලෙස නිදර්ශන ගත කළ හැකියි. මේ අනුව භික්ෂු සම්ප්‍රදාය ඇතුළු කොට ඇති විහාර සම්ප්‍රදායත්,ආගමික බෞද්ධ සම්ප්‍රදායන්ද, බුදුපියාණන් වහන්සේගේ දේශනාද මැනවින් සංරක්ෂණය විය යුතුයි. බුදුපියාණන් වහන්සේගේ දේශනාව පසුකාලීනව සංරක්ෂණය උදෙසා ආගමක් ලෙසද සංවර්ධනය වූයේ ඒ ආකාරයට අනුවයි.