නිවැරදි ධර්මය සැමදා විද්‍යමාන නොවේ..... අධර්මයෙන් එය වැසීයමින් පවතී......
ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේගේ
තෙමඟුල සිහි කෙරෙමි.
මේ වෙසක්‌ සමයයි. මුළු බොදු ලොවම බුදුරජාණන්වහන්සේ ගැන වඩාත් සිතන්නට පෙළෙඹෙයි. උන්වහන්සේ පෙන්වා වදාළ ධර්මය ජීවිතවලට සමීප කර ගන්නට උත්සාහ ගනු පෙනේ. මෙවන් සමයක බුදුරජාණන්වහන්සේ පෙන්වා වදාළ ධර්ම මාර්ගය පිළිබඳ බොහෝ දෙනාගේ අවධානය යොමු කරවනුවස්‌ ඒ පිළිබඳ ගැඹුරු අධ්‍යයනයක යෙදෙන්නට මෙම බෙහෙවින් ම යෝග්‍ය කාලය බව හැඟේ.
බුදු දහම සනාතන දහමකි. එය බුදුන් වහන්සේගේ ධරමාන කාලයෙහි යම් වලංගුභාවයක්‌ තිබුණේද එම අකාලික වලංගුභාවය අද මේ විසිවැනි සියවසටත් එපරිද්දෙන්ම උචිතය. එදා මෙන්ම අදටත් එහි ඇති සාංදෘෂ්ඨ§කභාවය විවාදාපන්න නොවේ. අන්ධානුකරණයෙන් නොව, සැබෑ විමංසනශීලි බුද්ධි පරිපාටවයකින් යුතුව ධර්මය පුහුණු කිරීමක යෙදෙන්නේ නම් අද වුවද සැක සාංකාවකින් තොරව ධර්මයේ සාංදෘෂ්ඨික ඵල නෙළිය හැකිය.
මාර්ගඵල ප්‍රතිලාභ අත්දැකීමකට භාජන කරගත හැකි ප්‍රාසාංගික වටා පිටාවක්‌ අප සැම ඉදිරියෙහි විද්‍යමානව තිබෙන බවට ජීවමාන විසඳුම් අපේ රටෙන් මෙන්ම බුරුමය, තායිලන්තය ආදී දකුණු ආසියාතික බෞද්ධ රටවලින් ද අප අසා ඇත්තෙමු. තායිලන්තයෙන් ලද නව්‍යමය වූ සිද්ධිවාවක නිදසුන නම්, 'මයි චී කයිව් නම් සිල් මාතාව' පිළිබඳ භික්‌ඛු සීලරතනෝ නම් හිමිනමක්‌ ලියා පළ කර ඇති මෑත කාලයේ පහළ වූ රහත් තෙරණිය නමින් පෞරාණික බුද්ධංගල වන සෙනසුනෙහි භික්‌ඛු ආනන්ද නම් භාවනායෝගී යතිවරයාණන් විසින් සිංහලයටද පරිවර්තනය කර ඇති ඇගේ සත්‍යමය වූ චරිතාපදානයයි. ඊට අනුකූලව ඇගේ ආරම්භය දස සිල් මාතාවක්‌ වූ උපාසිකාවක ලෙස අතිශය දුෂ්කර වූ අනේකවිධ ව්‍යසනයන් ට මුහුණදී ජීවිත අද්දැකීම් ලැබූ නූතන පටාචාරවක බඳු ථෙරී ගාථාවක්‌මය. ඇය ලබා දෙන පණිවුඩය බෙහෙවින්ම ජීවමානය. අතිශයින්ම ගැඹුරුය. අර්ථ පූර්ණය.
ධර්මයෙහි මැනවින් හැසිරෙන, එයම ජීවිතය කොට ගාම්භීරව හා බරපතළ ලෙස සන්සුන්ව ගන්නා භික්‌ෂු භික්‌ෂුණියකට පමණක් නොව, එබඳු ගිහි උපාසික - උපාසිකාවකටද ධර්මයෙහි සාන්දෘෂ්ඨික ඵල මෙම ගෞතම බුදුරදුන් සමයෙහිම ලබා ගැනීමෙහි උත්කෘෂ්ඨ වූ පරම භාග්‍ය තවමත් විද්‍යමාන බව බව නොවේද? ශ්‍රද්ධාව හා ධීරත්වය පිරුණු මේ රසවත් කතාන්තරය අපට කියාපාන්නේ· ශ්‍රී ලාංකික හැම කාන්තාවක විසින්ම මෙම චරිතාපදානය කිවයුතු යෑයි අපට හැඟේ.
1901 දී ඉපිද 1991 දී පිරිනිවන් පෑ බුද්ධ ශ්‍රාවිකාවක වූ ඇය, අදත් පිරිසිදුව පවතින මේ නිර්වාණ ගාමී ප්‍රතිපදාව අනුව පිළිපැද සසරින් නිදහස්‌ විය හැකි බවට ලබා දෙන්නේ ප්‍රබල සාක්‍ෂියකි. අප අසා ඇති පරිදි මෙබඳු සාක්‍ෂිවලින් පිරි චරිත අප රට තුළ ද බෙහෙවින් විරළව අසන්නට ලැබෙන්නේ, එබඳු උත්තම පුද්ගලයන් සිදුවිය යුතු පරිදිම මුනිවත රකින නිසාමය. මාන, රාග උපාදානයන් සපුරාම සමුච්ඡේදයෙන් ප්‍රහානය කළ එබඳු උතුමෝ ලෞකිකත්වයෙන් මිදුණේ, ජනප්‍රියතාවය නොතකති.
උපේක්‍ෂාව පිරුණු එබඳු උතුමෝ ලෝක ධර්මයන් සමත්‍රික්‍රමණය කරති. අපේ වනසෙනසුන්වල මෙන්ම, ග්‍රාමීය විහාරස්‌ථාන වලද එබඳු උතුමන් පහළව නිරාමිස ජීවිතවලින් නිලීනව සමුගන්නා අප්‍රකට මගඵලලාභීන් මලියදේව මහරහතන් වහන්සේගෙන් පසු කෙතරම් නම් මේ පින්බිම තුළ පහළව නිවී සැනසී යන්නට ඇත්ද? ධර්මයේ සාංදෘෂ්ඨිකතාව පිළිබඳව බරපතළ ලෙසටම සවිඥනකව දැනෙමින් පවතින අපට නම් ඒ පිළිබඳ අංශු මාත්‍ර සැකයක්‌ කිසි දිනක නොතිබිණ.
පන්සාලිස්‌ වසරක මහා බුදුමෙහෙවර තුළ උන්වහන්සේ මානව යුතුකම් ගැන බෙහෙවින් දේශනා කර වදාළහ. අයිතිවාසිකම් ගැන කථා කළේ ඉතාම අල්ප වශයෙනි. ඉන් පළමු කොට දැඩිව අවධානය යොමු කළේ තමාට තම යුතුකම් ඉටුකිරීම පිළිබඳවමය.
එය ආධ්‍යාත්මික යුතුකම් මෙන්ම භෞතික යුතුකම් ලෙස ද ප්‍රකටව හඳුනා ගත හැකිය. ඉන් අනතුරුව මෙම දෙඅංශයෙන්ම පොදුවේ තමන්ගේ කමින්ද ඉන් පිටස්‌තරව ද තම යුතුකම් පිළිබඳව කේන්ද්‍රීය වූ දහමක්‌ මෙබඳු වෙසක්‌ සමයක බුදුරදුන් ලොවට උගන්වා වදාළහ. බුදුරජාණන් වහන්සේ සියලු කායික මානසික රෝගයකට පිළියම් කළ සියලු වෙදවරුනට පහන් ටැඹක්‌ වූ මහා හේෂ්‍යඡ්ජ්‍ය ගුරුවරයාණෝ වූහ. උන්වහන්සේ සැමට ලබා දුන්නේ කිසිදිනකවත් පරණ නොවන අලුත් නොවන දෙව් බඹුන්ටද සමසේ සාධාරණය. එය දාන, සීල, භාවනා ලෙසටත්, සීල සමාධි ප්‍රඥා ලෙසටත් ප්‍රකටය.
මෙම බෙහෙත් වට්‌ටෝරුවට වඩාත් ඵලදායක ලෙස වඳින්නට නම් මූලික වූ පෙර සුදුසුකමක්‌ ලබා ගැනීම බෙහෙවින්ම ඵලසහිතය. බුදුරජාණන් වහන්සේ තමන් මාර්ග උපදේශකයාණන් ලෙස අඳුනා ගැනීමත් විශ්වයම ඒ පෙරටු කොටගත් අර්හත් බීජයන් තමා තුළ පවතින බව නුවණින් යුතුව තේරුම ගැනීමත් ඒ විශ්වයම අතෘප්තිකරතාවයෙන් හෙවත් දුකෙන් මිදීම සඳහා අප හැම තුළ බරපතළ ශක්‍යතාවන් ඇති බවත් වටහා ගැනීම මෙහිලා බෙහෙවින් වැදගත්ය. ඒ සමගම බුදුරජාණන් වහන්සේ තුළ සම්භාවිතාව තිබූ උත්තම සුදුසුකම්වලින් අපිදු පියවරින් පියවර පරිපූර්ණ වෙමින්, ඉවසීම, නිර්භීතභාවය, මහා කරුණාව, හා මහා ප්‍ර්‍රඥව අපේ ධර්ම මාර්ගය බවට පත්කර ගන්නා බවට අධිෂ්ඨාන පූර්වකව සඵතවීමය.
මේ ස්‌වයංජාත අවබෝධයෙන් තොරව කෝටි වාරයක්‌ ඔබ ''බුද්ධං සරණං ගච්චාමි'' යෑයි පුන පුනා කීවද, ඔබ නාමික බෞදAධයෙක්‌ මිස සැබෑ බෞද්ධයෙක්‌ නොවන බව වටහා ගත යුතුය. මේ අවබෝධය ලබා ගැනීම තමාට තමා යුතුකම් ඉටුකිරීමේ පලමු පියවරය.
ධර්මය සරණයාම යනු ස්‌වභාව ධර්මයේ නීතිය පැවැත්ම නුවණින් වටහා ගැනීමත්, එහි යථාර්තීය ස්‌වභාවය වූ ඇතිවීම, පැවැත්ම හා නැතිවීම ඔබ තුළින් මෙන්ම ඔබ අවටින්ද දකින, අසන, දැනෙන, රස බලන හැපෙන හා සිතෙන හැම දෙයක්‌ තුළින්ම අවබෝධ කරන්නට උත්සාහවත් වෙමින් ඒ පිළිබඳ දැනුවත්ව වාසය කිරීමය.
මෙම වටහා ගැනීමෙන් තොරවූ සිතකට ධර්මයේ පිහිට ලැබේවි දැයි නුවණින් යුතුව විමසිලිමත් විය යුතුය. ''ධම්මං සරණං ගච්ඡාමි'' යෑයි මුළු ජීවිතය පුරාම හඬ ගා කීවද ඔබට ධර්මයේ සනාතනික ආරක්‍ෂාව ලැබෙනු ඇත්දැයි අවිනිශ්චිතය. මෙම අවබෝධය නොවෙනස්‌ වන පරිදි අචලව අප සිත් සතන් තුළ පහළ කර ගැනීම තමා තමාට යුතුකම් ඉටුකිරීමේ දෙවන පියවරය.
සඟසරණ යාම යනු, ඉහත කී යුතුකම් සැපිරූ, සපුරණ හා සපුරන්නට පතන අතීත වර්තමාන හා අනාගත සත්පුරුෂ සාධු ජනතාව තම ජීවමාන ආදර්ශ පිණ්‌ඩයසේ පිළිගැනීමය. නොහොත් ඔවුන් තම මාර්ගදේශකයන්සේ මහත් ප්‍රබෝධයෙන් යුතුව වැළඳ ගැනීමය.
ඔවුහු අපට මග පෙන්වන්නෝය. මේ ධර්ම මාර්ගය පිළිබඳ පූර්ණ විශ්වාසය අප තුළ ජනිත කරවන්නෝය. ඔබ අප සැමට ජාති ජරා මරණ විරහිත සැබෑ මිදීම පිළිබඳ විශ්වාසයද එම හැකියාව පිළිබඳ පූර්ණ තෘප්තිමත්භාවයද අප තුළ ඇතිකර වන්නෝය. එබඳු උත්තමයන් සරණයැම සංඝං සරණං ගච්ඡාමී යන්නෙහි සැබෑම අරුතය. මෙම අවබෝධයෙන් පොහොසත්වීම තමා තමාට යුතුකම් ඉටුකරවාලීමේ තුන්වන පියවරය.
මෙම සත්පුරුෂ පදනමෙහි අක්‌මුල් දැඩිව අල්ලා ගන්නා ශ්‍රද්ධාවන්තයෙක්‌ නිරතුරුවම මෙම ධර්ම මාර්ගයට අවතීර්ණ වෙයි. අමුතු මෙහෙයීමක්‌ හෝ පෙළඹවීමක්‌ අවශ්‍ය නැත. අදාළද නොවේ. ඔහු හෝ ඇය නිතැතින්ම මෙලොව ඉතාමත් ප්‍රීතිමත් ජීවිතයකට හිමිකම් කියන්නෙක්‌ වන අතර දුක - සැප, ලාභ - අලාභ, නින්දා - ප්‍රංශසා, යස- අයස නොබිඳුණු සිතින් භාරගන්නා, උපේක්‍ෂාවෙන් ආශිර්වාද ලබන අධ්‍යාත්මික මනුෂ්‍යයෙකු බවට සැබවින්ම පත්කරවනු ලබයි. දාන සීල භාවනා ඔහුගේ ජීවිතය අලංකාර කරන අමිල ආභරණ බවට පත්වෙයි. සීල, සමාධි, ප්‍රඥ ඔහුව උත්තම මනුෂ්‍යයෙක්‌ බවට පත්කරන සෝපානයක්‌ වෙයි.
මෙම උත්තම මාර්ගයෙහි නොවලස්‌ව ගමන් කරන්නෙකුට මෙලොවදීම ලබාගත නොහැකි වෙනත් අධිගමයක්‌ තවත් තිබිය හැකිද? මෙලොව සියලු යහපත ලබන ඔහු හෝ ඇය නිවී සැනසී ගිය කෙනෙක් බවටද සාකල්‍යයෙන්ම පත්වෙයි. ඒ තුළින් ධර්මයෙහි සාංදෘෂ්ඨික ඵල ලබා ගත්තෙක්‌ම නිර්මාණය කරවනු නියතයි.
ආචාර්ය තවලම ධම්මික හිමි
ජිනීවා ජාත්‍යන්තර බෞද්ධ විහාරය
ස්‌විට්‌සර්ලන්තය
